Empire, znaczy królestwo
Kiedy w listopadzie 1883 roku, przyszedł na świat William Frederick Lamb, w ogóle nie była znana koncepcja budynku typu drapacz chmur. Paradoksalnie nawet, nie narodziła się ona na amerykańskiej Ziemi. Jeden z głównych autorów budynku Empire State Building, studiował bowiem w paryskim École des Beaux Arts i tam zapewne zrodził się w głowie architekta z Brooklynu, pomysł na największy budynek świata.
W 1929 roku, działkę przy 34 ulicy i 5 alei kupili John Jacob Rascob i jego partnerzy. W tamtym czasie, na tej działce stał uroczy Waldorf-Astoria hotel. Jednak ze względu na wzrost ceny gruntów, właściciele hotelu postanowili sprzedać lokalizację, a hotel wybudować od początku przy Park Avenue, pomiędzy 49, a 50 ulicą, gdzie stoi do dziś.
Projekt budynku wykonali architekci: Shreve, Lamb & Harmon Associates. Firma Starrett Bros. & Eken, przekonała Rascoba, że wybuduje gmach w 18 miesięcy. Jednak najpierw trzeba było rozebrać Waldorf-Astoria Hotel. Kiedy ludzie dowiedzieli się o tym, zaczęli prosić o rożne pamiątki. Pan z Iowa poprosił o płot, inna para prosiła o klucze do pokoju, w którym nocowali, a jeszcze inni o kominki, maszt, witraże, lampy, nawet pamiątkowe cegły. Większa część gruzu po hotelu, została umieszczona na barkach i zatopiona 20 kilometrów od brzegu w Oceanie Atlantyckim.
17 marca 1930 roku rozpoczęto budowę stalowego szkieletu. Widok musiał być trudny do wyobrażenia. Robotnicy pięli się coraz wyżej nitując stalową konstrukcję. Ostatni nit umieszczony w konstrukcji odlany jest ze złota. Ilość innowacji i koncepcji, w jak i sposób dostarczać najpierw stalową konstrukcję, a potem tony materiałów do góry, na wysokość dotąd nie osiągniętą przez człowieka, zajęłyby zbyt wiele miejsca. Ale jest to niezwykle ciekawa opowieść. Synchronizacja wszystkich prac, kolejności działań jest nie do osiągnięcia dziś, przy posiadaniu komputerów, aplikacji i wybitnych project managerów.
Kolejnym wyzwaniem było wymyślenie systemu jak dostać się na jedno ze 102 pięter. Nie można było pozwolić sobie na windy wiozące pasażerów od parteru po samą górę. Firma Otis, zainstalowała 58 wind, które obsługiwały konkrente zakresy pięter.
Empire Stet Building wybudowano w rok i 45 dni. W dniu otwarcia Prezydent Herbert Hoover zapalił światła na wieży Empire State Building przyciskiem zamontowanym w Białym Domu.
W trakcie budowy mówiono o wielu ofiarach wśród robotników, ale oficjalne dane wskazują na pięć ofiar ludzkich.
Jego statystki są prawdziwie królewskie. Otwarty 1 maja 1931 miażdżył swoją potęgą aż do 1973 roku. Ponownie zakrólował nad Nowym Jorkiem pamiętnego poranka 2001 roku. Wraz z iglicą mierzy 443,2 metra. Szacunkowa waga budynku to ponad 350 tysięcy ton. W tym miejscu warto powiedzieć, skąd ta nowojorska tendencja do stawiania największych konstrukcji na świecie? Otóż Manhattan jest skałą i tym samym naturalnym fundamentem wielkich i ciężkich konstrukcji. Oprócz tego oczywiście, jest nią potrzeba kubaturowa dla mieszkań i biur na Manhattanie.
Budynek jak i iglica w stylu art déco od początku miał być użytkowany jako biuro i port lotniczy. Do iglicy miały dolatywać zeppeliny i na samym jego szczycie zaprojektowano dworzec. Transformacja środków lotniczych szybko zakończyła rozwijanie zeppelinów, które były ryzykownymi, niestabilnymi, łatwopalnymi maszynami i tym samym funkcja dworca wygasła. Taras stał się za to jednym z najbardziej romantycznych i kochanych przez kino i turystów – miejsc widokowych w Nowym Jorku.
Przy czym historia nie była miła od samego początku, ponieważ otwarcie przypadła na okres Wielkiego Kryzysu w USA. Nie było chętnych do wynajmu i pierwszym przydomkiem budynku stał się niechlubny – Empty State Building.
Budynek zaliczył także katastrofę lotniczą z bombowcem B-25. 28 lipca 1945 roku pułkownik William Smith w trudnych warunkach zderzył się z budynkiem w wyniku czego zginęło 14 osób. Samolot uderzył w 79 piętro paląc pracowników biurowych i zabijając załogę. Jeden z silników wyleciał na 12 piętrowy budynek przy 33 ulicy. Drugi wpadł do szybu windy i uderzył w kabinę. Mało się mówi o tym, że systemy bezpieczeństwa firmy Otis wyhamowały spadającą kabinę, a dwie kobiety znajdujące się w środku – cudem przeżyły.
Warto dodać, że nowojorczycy są dumni ze swojego monarchy. Od jego imienia stan Nowy Jork nazywany jest także Empire State. Często na rejestracjach samochodowych pojawia się takie określenie.
Oryginalnie złocone lobby bydynku odrestaurowano w 2009 roku. Jest lobby w stylu art deco z obrazami malowanymi 24 karatowym złotem. Na głównej ścianie widnieje obraz budynku ze światłem bijącym z jego wierzchołka. Są dwa tarasy obserwacyjne w Empire State Building na 86 i 102 piętrze. Schody na 102 piętro liczą 1860 stopni. Od 1976 roku budynek jest oświetlony. Od 2012 roku zainstalowano lampy led, przez co na różne okazje budynek oświetlony jest w różnych kolorach.
Od Autora: Niemożliwe jest zwiedzenie Nowego Jorku bez zwiedzenia Empire State Building. Zwykle długa kolejka na samą górę, ale warto postać zarówno w dzień jak i w nocy. Panorama Nowego Jorku z tarasu widokowego jest niewiarygodna. Z daleka na Północ dywan Central Parku. Dobrze widoczne Rockefeller Center i światła Times Square. Z drugiej strony fenomenalny widok na Iron Building. Tuż przy budynku dom handlowy Macy’s. Jako ciekawostkę, możesz zobaczyć aktualny kalendarz okoliczności i kolorystyki świateł budynku Empire State Building.