Pierwszy drapacz chmur na świecie
Nie był ani pierwszy (pierwszy oparty o stalową konstrukcję był Home Insurance Building z Chicago), ani najwyższy (wyższy był Park Row Building wybudowany w 1899 roku w Nowym Jorku), a mimo wszystko takim został zapisany w historii.
Ma 86,87 metra i liczy aż 21 pięter. 21 piętro dobudowano trzy lata po zakończeniu budowy. Wcześniej w tym miejscu stał hotel i budynek mieszkalny. W 1899 roku bracia Samuel i Motott Newhouse kupili posiadłość, a w 1901 roku dołączyli do Pana Harryego S. Blacka, szefa firmy „George A. Fuller Company„, przeznaczyli tę działkę pod biurowiec. Budynek miał być wizytówką firmy budowlanej, dlatego do projektu został zaproszony znany chicagowski architekt Daniel Burnham, członek Chicago School of Architecture.
Pomimo tego iż powszechnie uważa się, że nazwa Flatiron Building wzięła się od podobieństwa budynku do żelazka na węgiel, to prawda jest taka, że parcela nosiła nazwę „Flat Iron” jeszcze przed powstaniem naszego drapacza chmur. Inną nazwą, którą próbowano go obdarzyć, była nazwa „Cowcatcher Building„, od trójkątnego zderzaka z przodu lokomotyw spalinowych, którego zadaniem było usuwanie z torów przeszkód na drodze lokomotywy. Urządzenie to przypomina dobudowany z przodu pawilon, stanowiący przestrzeń handlową, a dziś Whitney Museum of American Art. Warto zaznaczyć, że pierwszą oficjalną nazwą budynku, była nazwa „Fuller Building„.
Ze względu na kształt parceli, również kształt budynku był zdeterminowany do nietypowego kształtu. Burnham wykorzystał tę sytuację, aby stworzyć coś bardzo charakterystycznego. Przyznajmy, do dziś efekt wyróżnienia się budynku działa. Jest jedną z ikon Nowego Jorku, uwielbiany przez mieszkańców i turystów.
Wracając jednak do projektu, Burnham postawił na stalową konstrukcję, łączącą architekturę neorenesansową oraz Beaux-Arts. Projekt budynku zrywał z nowojorską tradycją szerokich u dołu, masywnych budów, które zwężają się ku górze. Dzięki wystrzeleniu w górę równej konstrukcji wprost z poziomu ulicy, Flatiron Building wyróżnił się z otaczających go budów. Przez zastosowanie stalowej konstrukcji budynek rósł w tępie jedno piętro na tydzień, a cała budowa zajęła zaledwie rok.
W czerwcu 1902 roku budowa została zakończona, a 10 listopada 1902 roku otwarta. Pierwsze wrażenia nie były korzystne. Koncept budynku nazwano „Szaleństwem Burnhama” i wróżono mu rychłe zawalenie się. Spodziewano się, że trójkątna konstrukcja stworzy tunel aerodynamiczny, który ją przewróci. Ludzie przychodzili przekonać się, czy Flatiron Building jeszcze stoi i z biegiem czasu skrzyżowanie 5 alei i Broadway stało się popularnym i lubianym miejscem, a wciąż stojący biurowiec przekonywał o swojej solidności.
Pierwsze reakcje gazet na otwarty wieżowiec nazwały go: „potwornością” przez „New York Times”, „chudym kawałkiem tortu” przez „New York Tribune” oraz „nowojorskim dziwadłem, w kształcie drapacza chmur” przez „”Journal & Public Works”, który dodał, że „budynek nie nadaje się, aby stać w centrum miasta„.
Generalnie, inspiracją do wykończenia elewacji były trendy z Kolumbijskiej Wystawy Światowej w 1893 roku w Chicago, które łączyły francuski i włoski renesans oddany w stylu Beaux-Arts. Stalowy szkielet wykończony jest wapieniem i terakotowymi płytkami.
Po uruchomieniu przestrzeni biurowej pierwszą gafą okazał się brak damskich toalet w całym budynku. Rozwiązano to, poprzez podział toalet piętrami. Parzyste dla mężczyzn, a nieparzyste dla kobiet. Kolejną gafą były innowacyjne windy hydrauliczne firmy Otis. Napędzane ciśnieniem wodnym, bardzo wolno poruszały się, a także ulegały zalaniom z powodu awarii technicznych. W 2010 roku jeden z byłych dyrektorów reklamy, mieszkający po drugiej stronie ulicy, powiedział „New York Timesowi”, że dojście do pracy zajmuje mu 30 minut. W piwnicach znajdowały się zbiorniki wodne oraz układy hydrauliczne zapewniające pracę wind.
W 1911 roku na pierwszym poziomie piwnicy znajdowała się klub „Tavern Louis„, do którego przychodziło nawet 1500 osób. Był to znany klub jazzowy dla zamożnych mieszczan. W 1929 roku firma Fuller wyprowadziła się z budynku, a przez kolejne lata słynął jako siedziba redakcji, do 2019. roku Flatiron Building w całości był wynajęty przez MacMillan Publishing.
Legendarni podglądacze kobiecej bielizny przez sukienki podwiewane przez podmuchy wiatru nazywani są „23 Skidoo„, a mozaiki na stacji metra przy 23 ulicy eksponują latające kapelusze, często podrywane z głów przechodniów.
Od Autora: Trudno nie lubić Flatiron Building. Kiedyś zbudowane po to, aby przyciągnąć inwestycje na północ miasta, dziś leżu w jego sercu. Nie ma niestety żadnego touru, aby można zwiedzić budynek i aż dziw bierze, że nigdy nie pomyślano o tarasie widokowym na jego szczycie. Jest tam balustrada i pewna możliwość oglądania miasta, ale oczywiście dach budynku naszpikowany jest elektroniką i antenami.